در پست چیپست چیست به طور کلی چیپست رو تعریف کردم و متوجه عملکرد و وظیفه چیپست ها روی مادربورد شدید . حالا می خوام نحوه تشخیص این چیپست ها رو بگم و اینکه چه فرقی بین این چیپست ها وجود داره . در این پست انحصارا چیپست های اینتل رو مورد بررسی قرار میدم چون اهمیت و تعداشون بیشتر از بقیه چیپست هاست . پس با من تا انتهای پست همراه باشید .
PCH یا هاب کنترل کننده پلتفرم چیست ؟
اسمش ترسناکه اما در واقع همون چیپست اینتل هست که روی مادربورد میبینید . همون Z77 یا Z87 و …
PCH مخفف عبارت Platform Controller Hub هست که من واقعا نمی دونم چجوری باید به فارسی ترجمش کنم .
فلفسه وجودی PCH یا چیپست اینتل
تو پست چیپست هم گفتم که قبلا از دوتا چیپست استفاده میشد ، یکی پل شمالی و یکی پل جنوبی . پل شمالی از طریق مسیرهای مسی روی مادربورد ( BUS ) مستقیم به CPU وصل بود ، روز به روز سرعت پردازنده ها بیشتر میشد اما پهنای باند این BUS خیلی تغییری نمی کرد که این مسئله باعث ایجاد تاخیر زمانی میشد . واسه همین اومدن مهمترین وظایف چیپست پل شمالی ( کنترل حافظه رم + کنترل کارت گرافیک ) رو داخل خود CPU جاساز کردن و یه چیپست کلی در نظر گرفتن که برخی از وظایف باقیمانده پل شمالی + وظایف پل جنوبی رو شامل میشد . اسمش رو گذاشتن PCH . همین . پس الان روی مادربورد ها یه CPU میبینید و یه PCH یا همون چیپست اینتل . قابلیت های مختلف CPU و همچنین مادربورد توسط همین چیپست کنترل میشه . مثلا اگه پردازنده ای دارید که اورکلاک میشه باید مادربوردی بخرید که چیستش از اورکلاک پشتیبانی میکنه . شکل زیر رو ۵ ثانیه نگاه کنید .
چیپست اینتل Z97 روی مادربورد ایسوس
DMI چیست ؟
DMI مخفف عبارت Direct Media Interface و به معنی رابط مستقیم اطلاعات هست . به دلیل افت سرعت بین پل شمالی و جنوبی ، اینتل یک رابط جدید به نام DMI معرفی کرد که انتقال اطلاعات بین پل شمالی و جنوبی رو همزمان میکرد و اینطوری سرعت انتقال اطلاعات بیشتر میشد . الان که دیگه خبری از پل شمالی نیست این رابط بین CPU و چیپست اصلی برقراره . ۳ تا نسخه داره : DMI , DMI 2 , DMI 3 که هرچی عدد بیشتر باشه قابلیت و سرعتش بیشتره . تا همینجا بدونید کافیه .
معرفی انواع چیپست اینتل
دیگه می دونید که اینتل هر از چندگاهی نسل جدیدی از پردازنده های خودش رو معرفی میکنه . در حال حاضر پردازنده هزول Haswell رو بورسه و قراره که در آینده ای نزدیک نسل پنجم پردازنده های اینتل با اسم “برودول Broadwell” وارد بازار بشن . به همراه نسل های جدید ، تکنولوژی های جدید هم معرفی میشن ، سوکت های پردازنده ها جدید میشن ، چیپست ها جدید میشن . پس طبیعیه که هر نسل از پردازنده های اینتل ، یک سری چیپست با خود به همراه داشته باشه و همینطور هم هست .
چیپست های اینتل همزمان با معرفی نسل اول پردازنده های core i وارد فاز جدیدی شدن . پردازنده های سری core i از نسل نهالم ( اولین نسل core i ) داخل خودشون چیپست پل شمالی یا Northbridge Chipset رو جاساز کرده بودن و دیگه خبری از دو تا چیپست روی مادربوردهای مخصوص اینتل نبود . از اونجا شد که PCH یا چیپست به شکلی که الان مرسوم هست معرفی شد .
چیپست های اینتل نسل نهالم Core i :
چیپست های این نسل همگی با رقم ۵ شروع میشن . مدل چیپست ها به ترتیب از چپ به راست :
P55 , H55 , H57 , Q57
این نسل از چیپست ها الان دیگه منسوخ شدن چون برای ۴ سال پیشن . از نسخه اول DMI استفاده میکردن . سرعت باس = ۲ گیگابایت در ثانیه.
چیپست های اینتل نسل سندی بریج و آی وی بریج :
چیپست های نسل سندی بریج همگی با رقم ۶ شروع میشن . مدل چیپست ها به ترتیب از چپ به راست :
H61 , P67 , H67 , Z68 , Q67 , Q65 , B65
چیپست های نسل آی وی بریج همگی با رقم ۷ شروع میشن . مدل چیپست ها به ترتیب از چپ به راست :
Z77 , Z75 , H77 , Q77 , Q75 , B75
همگی چیپست های بالا از نسخه دوم DMI یعنی DMI 2 استفاده میکنن که سرعت باس ۴ گیگابایت در ثانیه داره یعنی دوبرابره نسل نهالم .
چیپست های اینتل نسل هزول و برودول :
چیپست های نسل هزول همگی با رقم ۸ شروع میشن . مدل چیپست ها به ترتیب از چپ به راست :
Z87 , H87 , H81 , Q87 , Q85 , B85
ظاهر چیپست های اینتل – چیپست Z87
همگی چیپست های بالا از نسخه دوم DMI یعنی DMI 2 استفاده میکنن که سرعت باس ۴ گیگابایت در ثانیه داره
چیپست های هزول ریفرش ( هزول ریفرش : کمی جدیدتر از خود هزول ) و برودول همگی با رقم ۹ شروع میشن . البته فعلا ۲ تا چیپست بیشتر وجود نداره . Z97 , H97 . جفتشون هم از نسخه DMI 2 استفاده می کنن . لازم به ذکره که اگه بایوس مادربورد چیپ ست های سری ۸ رو آپدیت کنید می تونن هزول ریفرش رو ساپورت کنن .
چیپست های اینتل نسل اسکای لیک Skylake
نسل skylake نسل بعدی برودول هست . فعلا دو مدل چیپست برای این نسل معرفی شده که Z170 و H170 هستن . هر دو از نسخه سوم DMI یعنی DMI 3.0 استفاده میکنن که سرعت باس ۸ گیگابایت در ثانیه رو در اختیار میگذاره یعنی دو برابر بیشتر از نسل هزول و برودول .
نحوه شناسایی چیپست های اینتل
چیپست های اینتل با یه حرف و دو تا رقم نامگذاری میشن . مثل H87 . حرف اول نشون دهنده قابلیت ها و ویژگی های چیپست هست . رقم اول نشون دهنده نسل چیپست هست یعنی مشخص میکنه که برای کدوم نسل از پردازنده های اینتل طراحی شدن ( بالاتر توضیح دادم ) . رقم دوم هم برای مقایسه درست شده یعنی هرچی بیشتر باشه بهتره .
در نامگذاری چیپست های اینتل کلا از ۶ حرف استفاده شده .
■ حرف X : برای سرورهاست و بیشترین قابلیت ها رو داره . تو کلاس Enthusiast قرار میگیره . سری X خیلی به پست شما نمی خوره چون هم خیلی گرونه و هم اینکه مصارف خونگی نداره .
■ حرف P و Z : برای دسکتاپ طراحی شده . توی کلاس Performance قرار میگیرن . حرف P دیگه استفاده نمیشه . ضعیف تر از سری X هستن . سری Z برای اورکلاکینگ استفاده میشه و محبوب دوستداران بازی های کامپیوتری خفنه .
■ حرف H : شباهت زیادی به سری Z داره منهای ۲ یا ۳ تا قابلیت . تو کلاس Mainstream قرار میگیره . ضعیف تر از Z
■ حرف Q و B : چیپست های ارزان قیمتی هستن که قابلیت هاشون خیلی کمتر از سری Z و حتی H هست . سری Q از سری B بهتره . ضعیف تر از همه سری ها ( البته استثنا هم داره ) . تو کلاس Business قرار دارن .
مثلا چیپست Z77 : حرف Z یعنی قابلیت اورکلاک داره و اکثر قابلیت های سری Q و B و H رو هم داره . رقم اول که ۷ هست یعنی این چیپست برای نسل سوم ( آی وی بریج ) طراحی شده و رقم دوم هم که مجدد ۷ هست یعنی اگه به فرض مثال چیپست دیگه ای باشه با نام Z75 ، اونوقت Z77 ازش قوی تره چون ۷ از ۵ بیشتره . مثلا H87 از H81 بهتر و قوی تره چون ۷ از ۱ بزرگتره .
تفاوت چیپست های اینتل در چیست ؟
تا همینجا خیلی از ابهامات و تفاوت های چیپست های اینتل براتون روشن شد . اگه بخوام تفاوت این چیپست ها رو بگم باید تک تک همه رو باهم مقایسه کنم . من به طور خلاصه میگم چون تو حوصله این پست نمی گنجه . فرق چیپست های اینتل تو چندتا چیز خلاصه میشه :
■ قابلیت اورکلاک شدن پردازنده ( سری Z داره )
■ پشتیانی از استفاده همزمان از دو یا چند کارت گرافیک یعنی همون SLI انویدیا و یا Crossfire شرکت AMD ( سری Z داره )
■ تعداد پورت های USB 3.0 قابل پشتیبانی
■ قابلیت استفاده از حافظه SSD به عنوان حافظه کش برای هارد درایو HDD ( معروف به SRT ، مخصوص اینتله )
■ و کلی تکنولوژی جور و واجور اینتل
مثلا در مقایسه بین چیپست Z77 و H77 میبینید که تنها فرق اساسی بین این دو اینه که Z77 اورکلاک رو پشتیبانی میکنه اما H77 خیر
مقایسه دو چیپست Z77 و H77 اینتل
مهم هاش همینایی بود که بالا گفتم اما تکنولوژی های زیادی رو اینتل معرفی کرده که همشون رو داخل همین چیپست ها جاساز کرده . شما بدونید که هرچی عدد چیپست بیشتر باشه بهتره و اگه پولتون میرسه همونو بخرید . برای کاربران خونگی و کاربری های معمول تا متوسط رو به بالا ، سری H جواب خیلی ها رو میده . سری H و Z معمولا از سری های B و Q بهتر و گرون ترن .
خیلی بیشتر از اینها میشه صحبت کرد اما واقعا هم شما حوصلتون سر میره و هم من آرتروز اعضا میگیرم . اگه فکر میکنید نکته دیگه ای هست که باید به پست اضافه بشه تو قسمت نظرات بفرمایید .
امیدوارم هروقت با اعتماد به نفس در مورد چیپست ها حرف زدید یادتون باشه که کجا یادگرفتید 
. لطفا علم فردا رو زودتر به دوستان خودتون معرفی کنید وگرنه دوستاتون به شما معرفی میکنن !
http://www.elmefarda.com
